گزارش حقوق و دستمزد در ایران: راهنمای جامع برای کارمندان، کارگران و کارفرمایان

هرساله با آغاز سال جدید، موضوع حقوق و دستمزد و تغییرات آن در صدر اخبار و دغدغه‌های کارمندان و کارفرمایان قرار می‌گیرد. تعیین حقوق و دستمزد منصفانه و مطابق با قانون کار، از حقوق اولیه کارگران و از وظایف اصلی کارفرمایان است. به همین دلیل در این مطلب ضمن آشنایی با مفاهیم گزارش حقوق و دستمزد در ایران، به معرفی گزارش حقوق جاب ویژن که هرساله منتشر می‌شود، می‌پردازیم.

مفاهیم کلیدی در گزارش حقوق و دستمزد کارمندان

در ادامه، برخی از مفاهیم اصلی در گزارش حقوق و دستمزد کارگران و کارمندان معرفی شده است:

حقوق

منظور از حقوق یا دستمزد مبلغی است که کارفرما به کارمند بابت انجام کار می‌دهد و معمولاً بر اساس قرارداد کاری تعیین می‌شود.

فیش حقوقی

فیش حقوقی، سندی است که به تفکیک، تمام‌پرداختی‌ها و کسورات مربوط به حقوق و دستمزد یک کارمند را نشان می‌دهد. اجزای اصلی فیش حقوقی شامل موارد زیر است:

• حقوق پایه
• مزایای شغلی (مانند حق مسکن، حق اولاد، بن کارگری)
• اضافه‌کاری
• تعداد ساعت کارکرد
• کسورات

کسورات

مبالغی مانند مالیات، حق بیمه‌ و قسط وام را که از حقوق یا دستمزد کارمند کسر می‌شوند، کسورات می‌نامند.

ساعت کاری

منظور از ساعت کاری تعداد ساعتی است که یک کارمند باید در هرروز یا هفته کار کند تا بر اساس آن، حقوق و دستمزد او محاسبه ‌شود.

تعطیلات و مرخصی

زمانی را که کارمندان حق‌دارند بدون از دست دادن حقوق و دستمزد به استراحت یا مراقبت از خود و خانواده‌ بپردازند، به‌عنوان روزهای تعطیل یا مرخصی شناخته می‌شود.

قانون کار

مجموعه‌ای از قوانین و مقرراتی که حقوق و تعهدات کارفرما و کارمند را تعیین می‌کند و به مواردی نظیر حقوق حداقلی و ساعت کاری اشاره دارد، قانون کار نامیده می‌شود.

تسویه‌حساب

فرآیند پایانی محاسبه و پرداخت حقوق و دستمزد به کارمندان بر اساس مقررات و توافقات که معمولاً در پایان هر دوره حسابداری یا حساب دوره مالی است، تسویه‌حساب نام دارد.

لیست کارمندان و کارگران

این لیست فهرستی از اسامی و مشخصات افراد شاغل در یک مجموعه است که برای محاسبه حقوق و دستمزد و سایر امور اداری مورداستفاده قرار می‌گیرد.

لیست مالیات حقوق

لیست مالیات حقوق، فهرستی از مالیات‌های کسر شده از حقوق و دستمزد کارکنان است که به اداره امور مالیاتی ارسال می‌شود.

حسابرسی

بررسی و تطبیق اطلاعات مالی یک مجموعه با قوانین و مقررات مربوطه را حسابرسی گویند.

محاسبه حقوق

فرآیند محاسبه حقوق، فرآیندی برای تعیین میزان حقوق و دستمزد بر اساس عوامل مختلف مانند حداقل دستمزد، سابقه کار، مزایای شغلی و... است.

اصول تعیین حقوق و دستمزد در ایران

به‌طورکلی، حقوق و دستمزد باید بر اساس اصل انصاف، مهارت و تجربه، نوع شغل و منطقه جغرافیایی تعیین شود. این در حالی است که حداقل حقوق و دستمزد هرساله به‌وسیله شورای عالی کار با در نظر گرفتن هزینه‌های زندگی و وضعیت اقتصادی کشور تعیین می‌شود.

• حداقل دستمزد: دستمزد پایه که به‌عنوان مبنای حقوق و دستمزد در نظر گرفته می‌شود.
• سنوات: کارفرما باید به کارمندان و کارگرانی که یک سال یا بیشتر در شرکت او مشغول به کار بوده‌اند، مبلغی معادل با آخرین حقوق پرداختی را به‌عنوان سنوات پرداخت نماید.
• مزایای شغلی: مزایایی مانند پاداش، عیدی، حق مسکن و حق اولاد، به حقوق پایه اضافه می‌شود.
• سختی کار: برای مشاغلی که دارای شرایط سخت و زیان‌آور هستند، مزایایی به‌عنوان سختی کار در نظر گرفته می‌شود.
• ساعات اضافه‌کاری: ساعات کار بیش از 44 ساعت در هفته به‌عنوان اضافه‌کاری محسوب می‌شود و با نرخ 1.4 برابر حقوق پایه محاسبه می‌گردد.
• مزد توافقی: کارفرما و کارگر می‌توانند در مورد حقوق و دستمزد توافق کنند.
• کسورات: برای محاسبه پرداختی خالص در هر ماه، 7 درصد از حق بیمه به‌همراه مالیات و سایر کسورات قانونی از حقوق و دستمزد کلی کارگران کم می‌شود.

عوامل موثر بر حقوق و دستمزد

علاوه بر حداقل حقوق و دستمزد تعیین‌شده به‌وسیله قانون که در گزارش حقوق و دستمزد بیان می‌شود، عوامل متعددی می‌توانند بر حقوق و دستمزد افراد تأثیر ‌بگذارند. برخی از این عوامل عبارت‌اند از:

• مهارت و تجربه
• تحصیلات
• نوع شغل
• سابقه کار
• عملکرد شغلی
• منطقه جغرافیایی

محاسبه آنلاین حقوق و دستمزد

امروزه، ابزارهای آنلاین متعددی برای محاسبه سریع و آسان حقوق و دستمزد وجود دارند. این ابزارها با در نظر گرفتن پارامترهای مختلف مانند نوع شغل، منطقه جغرافیایی، سابقه کار و میزان تحصیلات، می‌توانند حقوق و دستمزد تقریبی را محاسبه کنند.

گزارش جامع حقوق و دستمزد

گزارش حقوق و دستمزد، به بررسی وضعیت حقوق و دستمزد در سطوح مختلف شغلی و بخش‌های مختلف اقتصادی می‌پردازد. این گزارش‌ها می‌توانند اطلاعات مفیدی را در اختیار کارمندان، کارفرمایان و سیاست‌گذاران قرار دهند.

گزارش حقوق و دستمزد جاب ویژن

ارائه گزارشی درباره حقوق شغل های مختلف در ایران، یکی از موضوعات موردتوجه در جاب ویژن است. سایت جاب ویژن هرساله با برگزاری یک نظرسنجی آنلاین از کارجویان، میزان حقوق و دستمزد پیشنهادی آن‌ها به کارفرمایان برای سال آینده را دریافت می‌کند.

سپس میزان حقوق شغل های مختلف در ایران به تفکیک هر گروه شغلی و در قالب یک گزارش جامع حقوق و دستمزد، در سایت جاب ویژن منتشرشده و در دسترس عموم قرار می‌گیرد. گزارش حقوق و دستمزد جاب ویژن از بخش‌های اصلی زیر تشکیل‌شده است:

نگاه کلی به نتایج نظرسنجی

در این بخش از گزارش حقوق، میزان افزایش حقوق درخواستی نیروهای کاری بر اساس جنسیت، شهر محل اشتغال، جایگاه شغلی، مقطع تحصیلی، نوع دانشگاه محل تحصیل و میزان تجربه کاری، به‌طور جداگانه موردبررسی قرار می‌گیرد.

مزایای شغلی

در این بخش از گزارش حقوق و دستمزد، میزان محبوبیت مزایای شغلی مختلف از نگاه افراد شرکت‌کننده در نظرسنجی حقوق و دستمزد جاب ویژن آورده شده است. همچنین در این بخش، نکات مهم درباره اولویت‌بندی مزایای شغلی بیان می‌شوند.

میزان افزایش حقوق شغل های مختلف در ایران

در گزارش حقوق و دستمزد جاب ویژن، میزان افزایش حقوق و دستمزد در سال جدید به تفکیک هر شغل مشخص می‌شود. به شکلی که برای هر گروه شغلی، میزان حقوق و دستمزد به تفکیک سطح ارشدیت و موقعیت جغرافیایی بیان می‌شود.